బయట నుండి ఏ శబ్దాలు లేకపోయినా అదేపనిగా చెవులలో హోరుమంటుందా? : ఇదే టిన్నిటస్

1. టిన్నిటస్ అంటే ఏమిటి?

2. టిన్నిటస్ రకాలు

3. కారణాలు

4. లక్షణాలు

5. చికిత్స

టిన్నిటస్ అంటే ఏమిటి?

టిన్నిటస్ (Tinnitus) అనేది బయటి ప్రపంచం నుండి ఎటువంటి శబ్దం లేనప్పటికీ, మీ చెవులలో లేదా తలలో శబ్దాలు వినిపించే ఒక అనుభూతి. ఇది ఒక స్వతంత్ర వ్యాధి కాదు, అంతర్లీన ఆరోగ్య సమస్య యొక్క లక్షణం మాత్రమే. ఇది సాధారణంగా వినికిడి లోపం లేదా చెవి నరాల సమస్యల వల్ల వస్తుంది. ఈ శబ్దం బయట నుండి రాకపోవడం వలన ఇది కేవలం టిన్నిటస్ సమస్య ఉన్నవారికి మాత్రమే వినిపిస్తుంది. ఆగకుండా ఇలాంటి శబ్దాలు వినిపించడం వలన మానసిక ఆరోగ్యం కూడా దెబ్బతినవచ్చు.

టిన్నిటస్ రకాలు

టిన్నిటస్‌ను రెండు ప్రధాన రకాలుగా విభజించవచ్చు:

• సబ్జెక్టివ్ టిన్నిటస్ (Subjective Tinnitus): ఇది అత్యంత సాధారణ రకం. ఈ శబ్దం కేవలం మీకు మాత్రమే వినిపిస్తుంది. ఇది సాధారణంగా వినికిడి లోపం లేదా చెవి నరాల సమస్యల వల్ల వస్తుంది.
• ఆబ్జెక్టివ్ టిన్నిటస్ (Objective Tinnitus): ఇది చాలా అరుదు. ఈ శబ్దం వైద్య పరీక్ష చేసే డాక్టర్‌కు కూడా వినిపిస్తుంది. ఇది సాధారణంగా రక్త నాళాల సమస్యలు, చెవిలోని కండరాల సంకోచాలు లేదా చెవి మధ్యలో ఏదైనా వస్తువు అడ్డుపడడం వలన వస్తుంది.

టిన్నిటస్ ఎలా ఏర్పడుతుంది?

టిన్నిటస్‌కు చాలా సందర్భాలలో అంతర్గత చెవి (Inner Ear) నష్టం కారణం.

• లోపలి చెవిలో జుట్టు కణాల నష్టం : లోపలి చెవిలో (కోక్లియా) జుట్టు కణాలు ఉంటాయి. ఈ కణాలు శబ్ద తరంగాలను గ్రహించి, వాటిని విద్యుత్ సంకేతాలుగా మార్చి మెదడుకు పంపుతాయి. అధిక శబ్దం లేదా వృద్ధాప్యం వల్ల ఈ కణాలు దెబ్బతిన్నప్పుడు, అవి అసాధారణంగా లేదా తప్పుగా సంకేతాలను పంపుతాయి.
• మెదడు ప్రతిస్పందన: మెదడు ఈ అసాధారణమైన సంకేతాలను నిజమైన శబ్దంగా అర్థం చేసుకుంటుంది. ఇది ఒక రకంగా, మెదడు తాను కోల్పోయిన వినికిడిని “భర్తీ” (Compensate) చేయడానికి ప్రయత్నించడం వల్ల వస్తుంది.
• వినికిడి లోపం (Hearing Loss): వృద్ధాప్యం (ప్రెస్బియాక్యూసిస్) వల్ల వచ్చే వినికిడి లోపం కూడా చెవిలో శబ్దాలు వినిపించడానికి కారణం అవుతుంది.
• అధిక శబ్దానికి గురికావడం: కచేరీలు, కర్మాగారాలలో లేదా హెడ్‌ఫోన్‌లలో అధిక వాల్యూమ్‌లో సంగీతం వినడం.
• చెవిలో అడ్డుపడటం: చెవిలో గుబిలి (Earwax) పేరుకుపోవడం లేదా అనుకోని వస్తువులు అడ్డుపడటం వలన ఇలాంటి శబ్దాలు వినిపించే పరిస్థితి కలుగుతుంది.
• తల మరియు మెడ గాయాలు: ట్రామాటిక్ బ్రెయిన్ ఇంజ్యురీ (TBI) లేదా మెడ గాయాలు కూడా టిన్నిటస్ సమస్యకు కారణం అవుతాయి.
• కొన్ని మందులు: అధిక మోతాదులో తీసుకున్న ఆస్పిరిన్, కొన్ని యాంటీబయాటిక్స్ లేదా కీమోథెరపీ మందులు (ఓటోటాక్సిక్ మందులు) వలన టిన్నిటస్ సమస్య కలగవచ్చు.
• ఇతర వ్యాధులు: మెనియర్స్ వ్యాధి (Meniere’s Disease) లేదా థైరాయిడ్ సమస్యలు కూడా టిన్నిటస్ సమస్యకు కారణం అవుతాయి.

టిన్నిటస్ లక్షణాలు

టిన్నిటస్ (Tinnitus) అనేది బయటి శబ్దాల ప్రమేయం లేకుండా చెవుల్లో శబ్దాలు వినబడే ఒక లక్షణం. దీని లక్షణాలు వ్యక్తికి వ్యక్తికి మారుతూ ఉంటాయి, పేషేంట్ కు వినిపించే శబ్దాలు మరియు వాటి తీవ్రత ఆధారంగా లక్షణాలు ఉంటాయి.

టిన్నిటస్ యొక్క లక్షణాలు మరియు వాటి వివరణ ఇక్కడ వివరంగా తెలుసుకోవచ్చు:

వినబడే శబ్దాల స్వభావం

టిన్నిటస్ యొక్క ప్రధాన లక్షణం చెవులలో లేదా తలలో వినిపించే అసంకల్పిత (Involuntary) శబ్దాలు. ఇవి ఈ క్రింది రకాలుగా ఉండవచ్చు:

• రింగింగ్ (Ringing): గంట లేదా ఫోన్ మోగినట్లుగా నిరంతరం సన్నగా లేదా పెద్దగా శబ్దం వినిపించడం. ఇది అత్యంత సాధారణ లక్షణం.
• హోరు లేదా గుసగుస (Buzzing or Hissing): కరెంటు వైర్లు లేదా గ్యాస్ లీకైనట్లుగా నిరంతరం హోరు లేదా గుసగుసలాడినట్లుగా వినిపించడం.
• ఈల లేదా అరుపు (Whistling or Roaring): ఎక్కువ పౌనఃపున్యం (High-pitched) గల ఈల వేసిన శబ్దం లేదా లోతైన (Low-pitched) అరుపులు.
• క్లిక్ చేయడం లేదా పల్సింగ్ (Clicking or Pulsing): చెవిలో ఏదో క్లిక్ అయినట్లుగా లేదా గుండె కొట్టుకునే లయకు అనుగుణంగా (ఆబ్జెక్టివ్ టిన్నిటస్‌లో సాధారణం) శబ్దం వినిపించడం.
• స్థాయి (Volume): ఈ శబ్దాలు నిశ్శబ్దంగా లేదా చాలా గట్టిగా, కొన్నిసార్లు నిజమైన బయటి శబ్దాలను కప్పివేసేంత తీవ్రంగా ఉండవచ్చు.

శారీరక మరియు మానసిక లక్షణాలు

టిన్నిటస్ అనేది కేవలం వినికిడి సమస్య మాత్రమే కాదు. ఇది నిరంతరం శబ్దాలు ఉండటం వల్ల వ్యక్తి యొక్క మానసిక ఆరోగ్యం మరియు దైనందిన జీవితంపై తీవ్ర ప్రభావాన్ని చూపుతుంది.

• నిద్రలేమి (Insomnia): రాత్రిపూట పరిసరాలు నిశ్శబ్దంగా ఉన్నప్పుడు టిన్నిటస్ శబ్దం ఎక్కువగా వినిపిస్తుంది, దీనివల్ల నిద్ర పట్టడంలో ఇబ్బంది లేదా నిద్ర భంగం కలుగుతుంది.
• ఏకాగ్రత లోపం (Difficulty Concentrating): శబ్దం నిరంతరం మెదడును చికాకు పెట్టడం వలన పనిపై లేదా సంభాషణలపై దృష్టి పెట్టడం కష్టమవుతుంది.
• మానసిక సమస్యలు: నిరంతర శబ్దం కారణంగా చికాకు (Irritability), ఆందోళన (Anxiety), మరియు తీవ్రమైన సందర్భాలలో డిప్రెషన్ (Depression) ఏర్పడవచ్చు.
• వినికిడి సున్నితత్వం (Hyperacusis): సాధారణ శబ్దాలను కూడా ఎక్కువ ధ్వనిగా లేదా అసహ్యకరమైనవిగా (Uncomfortably loud) భావించడం.టిన్నిటస్ ఉన్నవారు శబ్దాలు ఎక్కువగా ఉండే ప్రదేశాలను నివారించడానికి ప్రయత్నించవచ్చు.
• మైకం లేదా తల తిరగడం (Dizziness or Vertigo): టిన్నిటస్‌కు కారణమయ్యే కొన్ని అంతర్లీన చెవి సమస్యలు (ఉదాహరణకు, మెనియర్స్ వ్యాధి) మైకం లేదా తల తిరగడాన్ని కూడా కలిగిస్తాయి.

వినికిడి సంబంధిత లక్షణాలు

టిన్నిటస్ తరచుగా వినికిడి లోపంతో ముడిపడి ఉంటుంది:

• వినికిడి లోపం: చాలా మంది టిన్నిటస్ రోగులు, ముఖ్యంగా అధిక పౌనఃపున్యం (High Frequency) గల శబ్దాలను వినడంలో కొంతమేర ఇబ్బందిని ఎదుర్కొంటారు.
• శబ్దం స్థానం: శబ్దం ఒక చెవిలో (యూనిలేటరల్) లేదా రెండు చెవులలో (బైలేటరల్) వినబడవచ్చు. కొన్నిసార్లు ఇది కేవలం తల లోపల మాత్రమే వినిపిస్తున్నట్లుగా అనిపిస్తుంది.

టిన్నిటస్ చికిత్స

టిన్నిటస్ లక్షణాలు ఒక వ్యక్తిలో కొత్తగా మొదలైనప్పుడు లేదా అకస్మాత్తుగా తీవ్రమైన వినికిడి లోపంతో పాటు ప్రారంభమైనప్పుడు, వెంటనే వైద్యుడిని (ENT స్పెషలిస్ట్) సంప్రదించడం చాలా ముఖ్యం. టిన్నిటస్ (Tinnitus) అనేది ఒక లక్షణం మాత్రమే కాబట్టి, దీనికి ఒకే ఒక్క నివారణ లేదు. అయితే, చికిత్స యొక్క లక్ష్యం ఏంటంటే, ఈ శబ్దాలను తగ్గించడం , వాటిని నిర్వహించడం మరియు వాటి వల్ల కలిగే చికాకును తగ్గించడం. టిన్నిటస్ చికిత్సలో ఉపయోగించే వివిధ పద్ధతులు మరియు నిర్వహణ వ్యూహాలు ఇక్కడ వివరంగా ఇవ్వబడ్డాయి:

• చెవిలో గుబిలి తొలగింపు (Earwax Removal): చెవిలో గుబిలి అడ్డుపడటం వల్ల టిన్నిటస్ వస్తే, గుబిలిని తొలగించడం ద్వారా సమస్య పరిష్కారం అవుతుంది.
• రక్తనాళాల సమస్యలు: అరుదుగా, రక్తనాళాల సమస్యల (ఆబ్జెక్టివ్ టిన్నిటస్) వల్ల వస్తే, ఆ రక్తనాళాల సమస్యను శస్త్రచికిత్స ద్వారా లేదా మందుల ద్వారా సరిదిద్దాలి.
• మందుల మార్పు: మీరు తీసుకునే ఏదైనా మందుల వల్ల టిన్నిటస్ వస్తుంటే (ఓటోటాక్సిక్ మందులు), వైద్యుడిని సంప్రదించి, ఆ మందు మోతాదును మార్చడం లేదా వేరే మందును తీసుకోవడం చేయాలి.
• వినికిడి పరికరాలు (Hearing Aids): వినికిడి లోపం ఉన్నవారిలో, వినికిడి పరికరాలు బయటి శబ్దాలను పెంచుతాయి. దీనివల్ల టిన్నిటస్ శబ్దంపై దృష్టి పెట్టడం తగ్గుతుంది.
• మాస్కింగ్ పరికరాలు (Masking Devices): ఇవి చిన్న ఎలక్ట్రానిక్ పరికరాలు, ఇవి చెవుల్లో లేదా చెవుల వెనుక ధరిస్తారు. ఇవి టిన్నిటస్ శబ్దాన్ని కప్పిపుచ్చేందుకు (దాచిపెట్టేందుకు) మృదువైన, ఆహ్లాదకరమైన శబ్దాలను (తెల్లటి శబ్దం – White Noise, గుసగుస శబ్దాలు) ఉత్పత్తి చేస్తాయి.
• వైట్ నాయిస్ మెషీన్లు (White Noise Machines): రాత్రిపూట నిద్రలో ఉన్నప్పుడు టిన్నిటస్ శబ్దం ఇబ్బంది పెట్టకుండా ఉండటానికి, పక్కన వైట్ నాయిస్ లేదా నేచర్ సౌండ్‌లను ప్లే చేసే యంత్రాలను ఉపయోగించవచ్చు.
• టిన్నిటస్ రీట్రైనింగ్ థెరపీ (Tinnitus Retraining Therapy – TRT): ఇది ఒక రకమైన శబ్ద చికిత్స మరియు కౌన్సెలింగ్ కలయిక. ఈ థెరపీలో, టిన్నిటస్ శబ్దంపై మెదడు చూపించే ప్రతిస్పందనను మారుస్తారు. మెదడు టిన్నిటస్ శబ్దాన్ని ముఖ్యమైనదిగా భావించకుండా, కేవలం నేపథ్య శబ్దంగా (Background Noise) విస్మరించేలా శిక్షణ ఇస్తారు.
• కాగ్నిటివ్ బిహేవియరల్ థెరపీ (Cognitive Behavioral Therapy – CBT): టిన్నిటస్ వల్ల కలిగే ఒత్తిడి, ఆందోళన, నిద్రలేమి మరియు డిప్రెషన్‌ను తగ్గించడానికి ఇది అత్యంత ప్రభావవంతమైన కౌన్సెలింగ్ పద్ధతి. ఈ థెరపీలో, రోగి టిన్నిటస్‌పై తమ ఆలోచనలు మరియు ప్రతిస్పందనలను మార్చుకోవడం నేర్చుకుంటారు.
• యాంటి-యాంగ్జైటీ మరియు యాంటి-డిప్రెసెంట్స్: టిన్నిటస్ వల్ల కలిగే నిద్రలేమి, ఆందోళన మరియు డిప్రెషన్‌ను తగ్గించడానికి వైద్యులు వీటిని తాత్కాలికంగా సూచించవచ్చు.
• ఇతర మందులు: కార్బమజెపైన్ వంటి కొన్ని మూర్ఛ మందులు (Anti-seizure drugs) అరుదుగా, కొన్ని రకాల టిన్నిటస్ ఉన్నవారికి సహాయపడవచ్చు.

టిన్నిటస్ చికిత్స అనేది ప్రతి వ్యక్తి యొక్క అవసరాలకు అనుగుణంగా వ్యక్తిగతీకరించబడిన పద్ధతిలో ఉండాలి. టిన్నిటస్ లక్షణాలు మీకు ఇబ్బంది కలిగిస్తుంటే, వెంటనే ENT నిపుణులను (చెవి, ముక్కు, గొంతు వైద్యులు) సంప్రదించి సరైన నిర్ధారణ మరియు చికిత్సా ప్రణాళికను పొందడం ఉత్తమం.

మీ ఆరోగ్య సంరక్షణ గురించి ఏవైనా సందేహాలు ఉన్నాయా? సహాయం చేయడానికి మేము సిద్దంగా ఉన్నాము! మా అనుభవంతులైన నిపుణుల సలహా కొరకు +918065906165 కి కాల్ చేయగలరు.