ధూమపానం, పొగాకును మానేయడం ఎలా? ధూమపానం మానేసిన తర్వాత శరీరంలో సంభవించే మార్పులు

పరిచయం

ధూమపానం, పొగాకు తీసుకోవడం ఒక శారీరక వ్యసనం మరియు ఒక మానసిక అలవాటు. సినిమాలు, టీవీలు, కుటుంబ సభ్యులు, స్నేహితుల ప్రభావంతో అనేక మంది చిన్నతనంలోనే ఈ ధూమపానం, పొగాకు బానిసలవుతున్నారు. మొదట సరదాగా స్నేహితులతో దమ్ము కొట్టినా చివరికి అలవాటు కింద మారుతోంది. సిగరెట్, సింగార్, బీడీ, తంబాకు, గుట్కా ఇలా ఏ రూపంలో తీసుకున్నా అది శరీరానికి హానికరమే. 

సిగరెట్ల నుంచి వచ్చే నికోటిన్ ఒక తాత్కాలికమైన మరియు వ్యసనాత్మక-ఉత్తేజాన్ని అందిస్తుంది కనుక అనేక మంది దీని ప్రభావానికి లోనవుతున్నారు. ధూమపానం మెదడు మీద ప్రభావం చూపే నికోటిన్ యొక్క ”మంచి అనుభూతి” కారణంగా ఒత్తిడి, నిరాశ, విసుగుదలలను ఎదుర్కోవడానికి కూడా అనేక మంది దీనికీ బానిస అవుతున్నారు. అలా మొదలైన ఆ అలవాటు జీవితంలో దినచర్య లాగా మారిపోతుంది. అనేక మందికి ఉదయం కాఫీతో పాటు లేదా పని వేళల్లో కాస్త విరామం తీసుకుంటున్నప్పుడు మరియు వారి ప్రయాణ సమయంలో ఒక సిగరెట్ త్రాగడం అనేది అలవాటుగా ఉంటుంది. 

ధూమపానం నుంచి బయటపడటానికి పాటించాల్సిన చిట్కాలు:

• ధూమపానం చేయడం అనేది తీవ్రమైన సమస్య. ఇది శరీరాన్ని తీవ్రంగా దెబ్బతీస్తుంది కావున మొదటగా ధూమపానాన్ని వదిలివేయాలని మిమ్మల్ని మీరు నిర్ణయించుకోండి.
• ధూమపానం, పొగాకును మీరు మానేస్తున్నట్లు మీ కుటుంబ సభ్యులకు మరియు స్నేహితులకు చెప్పండి.
• మీరు ఎందుకు ధూమపానాన్ని వదిలివేయాలనుకుంటున్నారో రాత పూర్వకంగా వ్రాయండి. 
• మీరు ధూమపానం వదిలివేస్తున్న తేదీని ఖరారు చేసుకుని ఏ రోజు వరకు ఆ అలవాటును వదిలేయాలనుకుంటున్నారో నిర్ణయించుకోండి. మీరు అనుకున్న తేదీని వాయిదా వేయవద్దు మరియు ధూమపానం చేయని వ్యక్తిలా ఉండాలని బలంగా మరియు ప్రేరణతో ఉండండి. 
• ధూమపానం మానేయడానికి మరొకరి గురించి తెలుసుకోవడం మంచిది ఎందుకంటే ఒకరినొకరు సానుకూల పదాలతో సహాయం చేసుకోగలరు. అలాగే మీరు ఎందుకు పొగకును మానేయాలనుకుంటున్నారో మీకు మీరే గుర్తు చేసుకుంటూ ఉండండి.    

ధూమపానం నిష్క్రమించే ముందు పాటించాల్సిన నియమాలు:

 మీరు తాగుతున్నా సిగరెట్ యొక్క పరిమాణాన్ని రోజుకు తగ్గించండి మరియు మొదట తక్కువ సిగరెట్లను కొనండి.

• ధూమపానం చేస్తున్నప్పుడు పఫ్ల సంఖ్యను మరియు పొగాకు నమిలేవారైతే నమలడం యొక్క సంఖ్యను తగ్గించుకోవాలి.
• ధూమపానం చేస్తున్నప్పుడు లోతుగా ఊపిరి పీల్చుకోవద్దు.
• మీరు సాధారణంగా సిగరెట్లు/బీడీలు కొనుగోలు చేసే దుకాణం వైపు వెళ్లకుండా ఉండండి.

ధూమపానం మానేసిన తర్వాత శరీరంలో ఎలాంటి ప్రభావాలు కనిపిస్తాయి?

మీరు ధూమపానాన్ని మానేసిన వెంటనే మీ శరీరంలో చాలా మంచి ప్రభావాలు కనిపిస్తాయి. అవి:

ధూమపానంను మానేసిన 20 నిమిషాల్లోనే హృదయ స్పందన రేటు సాధారణ స్థితికి వస్తుంది.

12 గంటల్లో: కార్బన్ మోనాక్సైడ్ స్థాయిలు సాధారణ స్థాయికి పడిపోతాయి.
1- 9 నెలల్లో: శ్వాసలోపం మరియు దగ్గు తగ్గుతుంది. ఊపిరితిత్తుల పనిచేసే సామర్థ్యం పెరుగుతుంది మరియు ఇన్ఫెక్షన్ నుండి వచ్చే రకాల ప్రమాదాలు కూడా తగ్గుతాయి.
1 సంవత్సరం: గుండె జబ్బులు వచ్చే ప్రమాదం మరింత తగ్గుతుంది.
5 సంవత్సరాలలో: స్ట్రోక్ వచ్చే ప్రమాదం బాగా తగ్గుతుంది.
10 సంవత్సరాలలో: ఊపిరితిత్తుల క్యాన్సర్ ముప్పు సగానికి పైగా తగ్గుతుంది.
15 సంవత్సరాలలో: గుండె జబ్బులు వచ్చే ప్రమాదం ఎప్పుడూ ధూమపానం చేయని వారి మాదిరి వలే సమానంగా ఉంటుంది.

ధూమపానం, పొగాకు నుంచి దూరంగా ఉండడానికి తీసుకోవాల్సిన చర్యలు

• మీకు పొగాకు పట్ల బలమైన కోరిక వచ్చినప్పుడు వాటికి ప్రత్యామ్నాయాలైన (చూయింగ్ గేమ్స్/చాక్లెట్లు) నిషేధాన్ని తీసుకోండి. ఇంకా మీరు మధుమేహ వ్యాధిగ్రస్తులైతే మీకు షుగర్ ఫ్రీ చూయింగ్ గేమ్స్ కూడా అందుబాటులో ఉన్నాయి.
• మీరు తీసుకునే పరిమాణాన్ని పెంచండి. ప్రతి రోజు సుమారు 8-10 గ్లాసుల నీరు తీసుకోండి. అదనంగా ధూమపానం చేయాలనే కోరిక చాలా ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు చిన్న గ్లాస్‌లో నీటిని తీసుకుంటూ ఉండండి.
• ప్రతిరోజూ 3-5 నిమిషాలు ధ్యానం చేయడం వల్ల మీ మనస్సును ప్రశాంతంగా ఉంచుకోవచ్చు. కొన్నిసెకన్ల పాటు చాలా నెమ్మదిగా మీరు ముక్కు నుంచి ఊపిరి పీల్చుకుంటూ దానిని నోటితో వదలుతూ ఉండాలి. అలా రోజుకీ తగినన్ని సార్లు చేయాలి.
• యాష్ ట్రేలు, లైటర్లు, అగ్గిపెట్టేలు వంటి వాటిని ఇళ్లలో మరియు మీ పని ప్రదేశాల నుండి తీసివేయండి.
• మీకు ధూమపానం చేయాలనే కోరిక కలిగితే 5-10 నిమిషాలు సానుకూల ఆలోచనలు మరియు సంతోషకరమైన పరిస్థితుల గురించి ఆలోచించండి.
• మీకు దగ్గరైన మంచి స్నేహితుడికి లేదా ఎవరినైనా మీరు బాగా కోరుకునే వ్యక్తికి కాల్ చేయండి లేదా మీ డాక్టర్‌కి కాల్ చేయండి.
• వెంటనే ఉండడానికి ప్రయత్నించండి అంతే గానీ ఎప్పుడూ విగ్రహాంలా ఒకే చోట కూర్చోవద్దు. శారీరక వ్యాయామాలైన ఈత కొట్టడం, జాగింగ్ మరియు ఆటల్లో పాల్లొనడం, చురుగ్గా నడవడం వంటివి చేయాలి. మరో సంగీతం వినడం, పుస్తకాలు చదవడం వంటి  కార్యకలాపాలతో కూడా బీజీగా ఉండండి.

ఒక్కసారి ధూమపానం విడిచి పెట్టిన తర్వాత మీరు చేయాల్సినవి:

• ఇతరులు పొగకు ఇచ్చినప్పటికీ వద్దు అని చెప్పాలి.
• ధూమపానంలో ఒక్క పఫ్ కూడా తీసుకోకండి.
• ఒత్తిడిని ఎదుర్కోవటానికి ఇతర మార్గాలను ప్రయత్నించండి. అనగా, విశ్రాంతి, శ్వాస తీసుకోవడం, సంగీతం, వ్యాయామాలు, నడవడం, మాట్లాడటం చేయాలి.
• మీ కారు, ఇల్లు లేదా కార్యాలయాల్లో ధూమపాన సంకేతాలను ఉంచవద్దు.
• తలనొప్పి, చిరాకు మరియు ఏకాగ్రత లోపించడం వంటి ఉపసంహరణ లక్షణాలు మీకు ఉండవచ్చు. ఇవి తాత్కాలికమైనవి మరియు కొన్ని రోజుల్లో అదృశ్యమవుతాయి. ఈ ప్రత్యామ్నాయ చికిత్సలు ఉన్నాయి.
• ఎందుకు ధూమపానం ను వదిలివేయాలి అనుకుంటున్నారో మీకు మీరే గుర్తు చేసుకోండి.

ధూమపానం చేసేవారు వీటిని మాత్రం మర్చిపోవద్దు

• భారతదేశంలో ప్రతి సంవత్సరం సిగరెట్ తాగడం వల్ల 8,00,000 మరణాలు ఉన్నాయి.
• అంతే కాకుండా 45 లక్షల కార్డియో వాస్కులర్ వ్యాధులు.
• 1.6 లక్షల కొత్త నోటి క్యాన్సర్లు వస్తున్నాయి.
• అలాగే ప్రతి సంవత్సరం భారతదేశంలో 39 లక్షల క్రానిక్ ఒబెస్ట్రాక్టీవ్ పల్మనరీ వ్యాధులు నమోదవుతున్నాయి.

ఇదే కాక పొగ తాగే వారితో పాటు ఆ పొగ పీల్చే వారిలో కూడా దాదాపు 30 శాతం మందిలో ఊపిరితిత్తుల క్యాన్సర్లు వస్తున్నాయి. మీరు ధూమపానం మానేసి మీ కుటుంబంతో నవ్వుతూ జీవిస్తూ డబ్బును కూడా ఆదా చేసుకోండి.

రచయిత గురించి -

డాక్టర్. ఎస్ శ్రీకాంత్ రాజు, సీనియర్ కన్సల్టెంట్ వాస్కులర్ & ఎండోవాస్కులర్ సర్జన్, ఫుట్ కేర్ స్పెషలిస్ట్, యశోద హాస్పిటల్, హైదరాబాద్
MBBS, MS (జనరల్ సర్జరీ), DNB (వాస్కులర్ సర్జరీ), వాస్కులర్ & ఎండోవాస్కులర్ సర్జరీ విభాగం