మూల కణాలతో రక్తం సేఫ్‌!
ఆక్సిజన్ అందించడం దగ్గరి నుధచి వుధచి శక్తినివ్వడం దాకా. రక్తం చేయ్ని పనిఁ. అలాంటి రక్తం సమస్యలో పడితే దాని ప్ంాని పై అనేక రకాలుగా ఉంటుంది. కొత్తగా రక్తం ఎక్కిస్తే తప్ప బతకలపిిిి తి ఏర్పడుతుంది. অসাধু రక్తకణ సంబంధ సమస్యలకు బోన్ మ్్యారోపపపన లాంటేషన్ (অস্থি মজ্জা প্রতিস্থাপন) ముల్లును ముల్లుతోనే తీయాలన్నట్టుకననట్టరి పుట్టించే బోన్మ్యారో ద్వారానే ఆయంంకతవత ్యాధులకు చికిత్స అందించో లు.
రక్తానికి సంబంధించిన సమస్యలు రెంలలడడర. రక్తంలో వచ్చే క్యాన్సర్లు, క్యాన్ిలో యాధులు। ఇవి పిల్లల్లో ఎక్కువగా కనిపిస్తాయి. రక్తంలోని ఎర్ర రక్తకణాలు హిమోగ్లిమోగ్లిలిరబి గివుండి ఆక్సిజన్ సరఫరాలో కీలకమైనవి. తెల్లరక్తకణాలు ఇన్ఫెక్షన్లతో, పోరడిక్రడి ్లేట్లెట్‌(প্ল্যাটলেট) గపడుతాయి. ఈ కణాలన్నీ బోన్మ్యారో(অস্থি মজ্জা) పత్తి అవుతాయి. బోన్మ్యారోలోని మూల కణాల నుంచి ఇవికయకయయి ాలుగా పరిణతి చెందుతాయి. এ పిస్తాయి.
క్యాన్సర్కాని బ్లడ్ డిజార్డర్లుకఁకర్లు రావొచ్చు। పుట్టిన తరువాత కొన్నేళ్లకు కూడా రరువాత రరువాత పుట్టుకతో వచ్చే వ్యాధులు వంశప྾రంరకపారంరకర వల్ల వస్తాయి. థాలసీమియా, సికిల్ సెల్ ఎనీమియా, హఋిిమియా మ్యునో డెఫీషియన్సీ వ్యాధులు పుేవవకవచతు .
এখনই আমাদের বিশেষজ্ঞদের সাথে পরামর্শ করুন
ఎర్ర రక్తకణ వ్యాధులు
థాలసీమియా (থ্যালাসেমিয়া)
గ్లోబ్యులిన్(গ্লোবুলিন) జన్యువుల లోపం వల్కరకలలల ణాల జీవిత కాలం తగ్గిపోయి, 3 నుంచి 5 రీఱవిత కాలం ి చనిపోవచ్చు। అందువల్ల వాళ్లకు జీవితాంతం రఱ్తంం సి వస్తుంది. హిమోగ్లోబిన్ను ఉత్పత్తి చేసే జన్ఁవవవయయ ా, బీటా గ్లోబ్యులిన్ జన్యుుులని రఁంరకలని ాయి. థాలసీమియా మేజర్‌ (బీటా)లో రెండు జన్లవవియా స్తాయి. ఏదో ఒక జన్యువు లోపం ఉంటే థాలసీమియామన రు. వీళ్లు క్యారియర్లుగా ఉంటారు। మైనర్ఉన్నవాళ్లలో ఏ సమస్యలు ఉండవు. కాని వాళ్లు క్యారియర్లుగా తరువాతికిని పభూయిష్టమైన జన్యువును బదిలీ చేస్తా. థాలసీమియా మేజర్‌ ఉన్నవాళ్లకు హిమోలకబియా ్కువగా ఉంటుంది. 4, 5 కన్నా ఎక్కువ ఉండదు. దాంతో పిల్ల్లో పెరుగుదల కుంటుపడుది. ముఖాకృతిలో తేడా ఉంటుంది. ఎత్తు తక్కువగా ఉంటుంది. లైంగిక లక్షణాలు రావు. ఈ విషయం 6 నెలల నుంచి ఏడాది వయసులోనేపితతలోనే ంది. వీళ్లకు రక్తాన్ని నిరంతరం ఎక్్కింపపకకకి నేళ్లలోనే చనిపోతారు. আনুমানিক ల గర్భంతో ఉన్నప్పుడు యాంటి నేటల్ నేటల్ ఉన్నప్పుడు క్రీనింగ్‌(জন্মপূর্ব থ্যালাসেমিয়া স্ক্রীনিং) చేయించాలి. థాలసీమియా మేజర్‌ వచ్చే అవకాశం ఉందనఁ స్రావం చేయించవచ్చు।
సికిల్సెల్ ఎనీమియా (স্কিল সেল অ্যানিমিয়া)
డంబెల్ ఆకారంలో ఉండాల్సిన ఎర్ర రక్కవకవత లి (సికిల్సెల్)ఆకారంలో ఉంటాయి. আনুষঙ্গিক ్రసారం కాకుండా బ్లాక్‌ చేస్తాయి. దాంతో అవయవాలు డ్యామేజి అవుతాయి. ఎర్ర రక్తకణాలు తగ్గిపోయి j ববি రుగుతుంది.
এখনই আমাদের বিশেষজ্ঞদের সাথে পরামর্শ করুন
తెల్ల రక్తకణాల వ్యాధులు
తెల్ల రక్తకణాలు ఇన్ఫెక్షన్ల నుంచపయయి ి. కాబట్టి వీటిలో తేడా ఉంటే ఇమ్యునిటిపిపి ంది. క్రానిక్ గ్రాన్యులోమేటస్ డి౸ీజ్యకయకయాయాయాయ్ సైట్‌ అడినోసిన్‌ డీఅమైలేజ్ (ఎల్ఎడి)డనిడిడి ీ, సివియర్కంబైన్డ్ఇమ్యునోడ్ెఫీషియయి (ఎస్సిఐడి) లాంటి ఇమ్యమునో డెఫీషియిసిజి ర్లు తెల్ల రక్తకణ వ్యాధుల కోవలోకివవలోకివి. వీటికి కారణం జన్యుపరమైనది. కణాల సంఖ్య తగ్గితే ల్యూకోపీనియా అఁం. ఇన్ఫెక్షన్లు, కొన్ని రకాల మందులు, బఱదులు, బనఱదులు సమస్యలుంటే తెల్ల రక్తకణాల సంఱత్య తఁఱర తెల్ల రక్తకణాల సంఖ్య పెరగడం కూడా సూడా సమయ. క్యాన్సర్లు, ఇన్ఫెక్షన్ల వల్ల వీపటయయయి ుగుతుంది.
ప్లేట్లెట్వ్యాధులు
ప్లేట్లెట్ కణాలు రక్తస్రావం కాకురరయా . ప్లేట్లెట్ల సంఖ్య పెరిగినా, తగ్గమియన. వంశపారంపర్య కారణాల వల్ల ప్లేట్లెఱి ోతాయి. పుట్టుకతో జన్యుకారణాల వల్ల వీటి సతయయత ే కంజెనిటల్ థ్రాంబో సైటోపీనియా (জন্মগত থ্রম্বোসাইটোপেনিয়া)। আত্রাণ ్యునో థ్రాంబోసైటోపీనియా పర్ప్యుంరటరప్యో రు. దీనిలో యాంటీబాడీలు సొంత ప్లేట్లెపరకద ాడి చేస్తాయి. ఇన్ఫెక్షన్లు, కొన్ని మందుల వేల్ల కల్ల కల్ల ెట్ల సంఖ్య తగ్గుతుంది.
এখনই আমাদের বিশেষজ্ঞদের সাথে পরামর্শ করুন
అన్ని కణాల్లోనూ సమస్య ఉంటే
బోన్మ్యారో ఫెయిల్యూర్ అయినప్పుడకపుడి తకణాలూ ప్రభావితమవుతాయి. దీనివల్ల అప్లాస్టిక్‌ అనీమియా వస్ంిత. రక్తకణాల ఉత్పత్తి తగ్గిపోతుంది. పిల్లల్లో, పెద్దల్లో కూడా రావొచ్చు. పిల్లల్లో అయితే జన్యుపరమైన కారణం ఉంి. ఫాంకోనిస్‌ అనీమియా కంజెనిటల్ల. మేనరికపు పెళ్లిళ్ల వల్ల వస్తుంది. జన్యువుల్లో తేడా వల్ల బోన్మ్యారోఁి తుంది. 10 ఏళ్ల లోపు వయసులో కనిపిస్తుంది. కొందరికి 30 ఏళ్లలోకూడా కనిపించొచ్చు. 90 శాతం పిల్లల్లోనే వస్తుంది. এ্যাপ্লাস্টিক অ্যানিমিয়া (অ্যাপ্লাস্টিক অ্যানিমিয়া) ీ తెల్ల రక్తకణాలు తగ్గడం వల్ల ఇన్ల ఇన్లెషషరి ిగి ప్రాణాపాయం సంభవిస్తుంది. ఇమ్యునిటీ లేకపోవడం వల్ల చిన్న సమసేవయయయయి ుతుంది. దీనివల్ల శరీరం తెల్లగా పాలిపోతుంది. ఆయాసం, తీవ్రమైన అలసట ఉంటాయి. ప్లేట్లెట్లు తగ్గడం వల్ల రక్తసెట్రంరం ి.
ప్లాస్మా సంబంధ సమస్యలు
ప్లాస్మాలో రక్తస్రావాన్ని తగ్గింంచి ఫ్యాక్టర్లు, ఇన్ఫెక్షన్లతో పోరాడడడన లు, ఇమ్యునోగ్లోబ్యులిన్లు ఉంటాయి. బి-లింఫోసైట్స్ఇమ్యునోగ్లోబ్యులరరయను ుచేస్తాయి. సమస్య ఉన్నప్పుడు ఇవి తక్కువగగా తయవాఁరయ. రక్తంలో క్లాటింగ్ ఫ్యాక్టర్లు తగలి న్న డ్యామేజ్ఉండొచ్చు। কিংবদন্তি అవుతుంది. পৌরুষ డం వల్ల వచ్చే వ్యాధి హిమోఫిలియా. దీనికి జన్యుపరమైన కారణాలుంటాయి. సాధారణంగా హిమోఫిలియా ఎక్స్ – లింక్డయ. আনুমানিক ఉంటుంది. తల్లి నుంచి కొడుక్కి వస్తుంది. కూతుళ్లు క్యారియర్లుగా ఉంటారు. ఫ్యాక్టర్ 8 లోపం వల్ల హిమోఫిల్యా ఎ, క9 లోపం వల్ల హిమోఫిలియా బి వస్తాయి. 90 శాతం మందిలో ఫ్యాక్టర్ 8 లోపమే ఉంటలో.
এখনই আমাদের বিশেষজ্ঞদের সাথে পরামর্শ করুন
లక్షణాలు
జాయింట్లలో, మెదడులో రక్తస్రావం అవఁది. ప్లాస్మాలో క్లాటింగ్ ఫ్యాక్టర్లకగి ిగే రక్తస్రావం అంతర్గతంగా ఉంటుంది. ప్లేట్లెట్లు తగ్గడం వల్ల రక్తస్వరంఅఅఅయతస్ এ ి. కండరంలో, కడుపులో, ఛాతిలో, రక్తనాళాలత రావం కావొచ్చు। మొదట రక్తస్రావాన్ని ఆపేవి ప్లేట్లెట్లె. వీటి ఉపరితలం మీద ఫైబ్రినోజెన్ ఉంంటిదది দেফা ాయి. మొదట ప్లేట్లెట్ల వల్ల క్లాట్‌ ఏర్లేట్లెట్ల ఫైబ్రినోజెన్ఏర్పడుతుంది. కాని ఈ గడ్డ సున్నితంగా ఉంటుంది. దీని మీద క్లాటింగ్ ఫ్యాక్టర్లు సంర్లు ్ను ఏర్పరుస్తాయి. ఇది గట్టిగా ఉంటుంది.
రక్తంలో క్యాన్సర్:
బ్లడ్క్యాన్సర్లు మూడు రకాలు। ల్యుకేమియా, లింఫోమా, మైలోమా। మొదటి రెండు పిల్లలు, పెద్దలకు వస్మతమతే, ద్దవాళ్లలోనే ఎక్కువగా కనిపిస్తుందద. ల్యుకేమియా రెండు రకాలు. అక్యూట్లింఫోబ్లాస్టిక్ ల్యుకేమరయుకేమలరయయయయ్ ) 10 ఏళ్లలోపు వాళ్లకు కామన్‌। కీమో వల్ల 90 శాతం , ఆ తరువాత 10 శాతం శాతం బిఎలవివి ్గుతుంది. ఎఎల్ఎల్ర ఉన్నప్పుడు లింఫ్గ్రంథుపివన ోతాయి. ఎముకల నొప్పులు, అలసట, హిమోగ్లోబిత్పులు, హిమోగ్లోబిత్పులు, వు తగ్గడం, చెమట, జ్వరం ఉంటాయి. అక్యూట్‌ మైలాయిడ్ల్యుకేమియా (ఎఎంరనననవర్) ్లలో 70 శాతం పిల్లలకు బిఎంటి అవసరం. కీమో వల్ల 30 శాతం తగ్గితే, 70 శాతం బిఎలవివటట గుతుంది. ఎంఎల్ ఉన్నప్పుడు బోన్మ్యా్ీమ్యాಅవరో ఫెఁయివి ది. దీనివల్ల ఇన్ఫెక్షన్లు, రక్తస్రావవం, ఉంటాయి. హిమోగ్లోబిన్తో పాటు, తెల్ల రక్లోకిన్తో లెట్లు తగ్గుతాయి. అసాధారణ ల్యూకోసైట్లు పెరుగుతాయి. మైలోమా పెద్ద వయసువాళ్లలో ఎక్కువ. ప్లాస్మా కణాల్లో వచ్చే వ్యాధి. దీనివల్ల ఎముకలు డ్యామేజీ అవుతాయి. బోన్మ్యారోలో రక్తం తగ్గుతుంది. ప్లాస్మా కణాలు కిడ్నీలో ఉండే ప్రోప్నరొపనన ుతాయి. అందువల్ల కిడ్నీ ఫెయిల్యూర్క౦కి దాతర్రిి. దీనికి ఇంతకుముందు రక్తం ఎక్కించేకుుంచేకుయా. ఇప్పుడు కీమో చేస్తున్నారు।
এখনই আমাদের বিশেষজ্ঞদের সাথে পরামর্শ করুন
బోన్మ్యారో ట్రాన్స్ప్లాంటేషన్‌(অস্থি মজ্জা প্রতিস্থাপন)
লৌকিক ేడాలు వస్తాయి. బిఎంటి ్వారా బోన్మ్యారోని డ్యామేజి చేస్ఁత. తరువాత స్టెమ్సెల్స్ ఎక్కిస్తారు. ইতি ఈ రక్తం రెండు మూడు వారాల్లో తయారవుదద. ఈ ప్రక్రియ కోసం ఐసియులో పెట్టి, మాకల్రియ కోసం ్సి ఉంటుంది. రక్తం ఎక్కించినట్టుగానే మూలకణాలససర আটান ారు. ఇది మైలోమా, లింఫోమాలకు ఉపయోగకరం। మూలకణాలను సేకరించి వాటిని ఫ్రీజ్ చససత. తరువాత హై డోస్కీమోథెరపి ఇచ్చి, అపోకవకవి రీజ్చేసి వుంచిన మూలకణాలను ఎక్కిసకి. అలోలోగస్ బిఎంటి – డోనర్నుంచో మూంచోమూలకఁరకఁన. ుంటారు. ఫుల్మ్యాచ్లేదా హాఫ్మ్యా్చ్లేదషంనషన ల్డోనర్ నుంచి తీసుకుని ఎక్కిస్తార. దీనివల్ల సమస్య మళ్లీ రాకుండా ఉంటుిద. అయితే గ్రాఫ్ట్వర్సెస్హోస్ట్ అవకాశం ఉంటుంది. కాబట్టి ఇమ్యునో సప్రెసెంట్స్ ఇస్ఁతత.
బిఎంటి తరువాత..
- ఇన్ఫెక్షన్లు రాకుండా జాగ్రత్తపడిార. ఇమ్యునిటీ నార్మల్కి రావడానికి త్సరాలు పడుతుంది.
- వేడి వేడి ఆహారం తీసుకోవాలి.
- బాయిల్చేసిన నీళ్లే తాగాలి.
- లైంగిక కలయిక వద్దు
- డాక్టర్ ఫాలోఅప్కి వెళ్లాలి.
- గ్రాఫ్ట్ వర్సెస్ హోస్ట్లక్్షణాలోరో ి.
- సైడ్ఎఫెక్టులను మానిటర్చేసుకోవాలల.
- মণি ారి మూడు నెలల పాటు, ఆ తరువాత మూడేళెలల మూడేళెలరరి అప్కి వెళ్లాలి.
এখনই আমাদের বিশেষজ্ঞদের সাথে পরামর্শ করুন
బోన్మ్యారో ట్రాన్స్ప్లాంట్కథలు..
- మూడేళ్ల పాపకు సికిల్ సెల్ అనీమియా. తన 8 నెలల చెల్లి నుంచి బోన్ మ్్యారో తల్లి తల్లి రాన్స్ప్లాంట్చేశారు.
- అప్లాస్టిక్‌ అనీమియాీ కు 2 నెలల వయసున్న తమ్ముడి దగ్గోరి నెలల వయసున్న రో తీసి ట్రాన్స్ప్లాంట్చేశారు.
- 6, 12 వయసున్న ఇద్దరు అన్నదమ్ములు. ఇద్దరికీ ఊపిరితిత్తులు, గొంతులో ఇషఱె పరీక్ష చేస్తే ప్లేట్లెట్లు తగ్గాయని తేలింది తేలింది টাইপ ిడ్‌, ఇమ్యునోసప్రెసెంట్స్ ఇచ్చారు. దాంతో ఇమ్యూనిటీ తగ్గి సమస్య పెద్దందదద. చివరికి జన్యుపరీక్షలో ఇమ్యు్నోడెఫిీ ইতালি ేలింది. দেফাটা సుకుని ఇద్దరికీ ట్రాన్స్ప్లాంట్ శఁాంట్ డోనర్ఒక్కరే। తీసుకున్న రిసీపియెంట్స్మాత్రం ఇఁదదద. వీళ్ల చికిత్స కోసం తెలంగాణ ప్ళ్ల చికిత్స హాయం కూడా అందించింది.
- 8 ఏళ్ల పాపకు జ్వరం, దగ్గు ఉండేవి. అప్లాస్టిక్‌ అనీమియా అనితెలిసి ఎక్కించేవాళ్లు। తరచుగా ఇన్ఫెక్షన్‌ రావడం, హిమోగ్లమోగ్లరిబి ం, రక్తస్రావం కావడం, నీరసం, ఆయాసంతో బధి చివరికి మల్టీ డ్రగ్రెసిస్టెెన్స్పెన్స్వపవి ిస్ అయింది. ఏ యాంటి బయాటిక్‌ కూడా పనిచేయక, అత్యపిివి తి ఏర్పడింది. తండ్రి దగ్గరి నుంచి బోన్ మ్యారో త్గరి త్గరి ్మ్యాచ్ బోన్మ్యారో ట్రాన్స్ాన్స్ప్లంరాచ్ 11 ఏళ్ల ఆ పాప ఇప్పుడు నార్మల్ గా ఉంది.
బిఎంటి – అపోహలు
కిడ్నీ, లివర్లాగా బోన్ మ్యా్రో అంవరో అంవరేఁమటరే కుంటారని భయపడుతారు। కాని కేవలం మూలకణాలను రక్తం నుంచి తీసుకుంటారు తీసుకుంటారు మిగిలిన కణాలు తిరిగి డోనర్కే వెళ్పరి మెషిన్‌ కేవలం మూలకణాలను మాత్రమే సేకరిస్తుంది సేకరిస్తుంది ఈ మూల కణాలు కూడా కొన్ని రోజుల్లోనుల్లోనేవల్లోనే ్లీ తయారైపోతాయి. ఎటువంటి ఇబ్బందులూ రావు. ఇచ్చిన వాళ్లు నార్మల్గానే ఉంటారు.
బిఎంటికి రక్తం గ్రూప్‌ మ్యాచ్కావరకఁకకకావరఁఁ. . కాని అవసరం లేదు. హెచ్ఎల్ఎ జన్యువు మ్యాచ్కావాలి. కనీసం హాఫ్మ్యాచ్కావాలి. నిజానికి ఫుల్ మ్యాచ్ కన్నా మన్నా మన్వాళ యాచ్బెస్ట్. పైగా హాఫ్ మ్యాచ్ దొరకడం సులువు. రెండింటి ఖర్చు కూడా ఒకటే.
బిఎంటి సర్జరీ కాదు. మూలకణాలను ఎక్కడి నుంచి ఎక్కి౾లను ఎక్కడి ోకే వెళ్తాయి. ఎముక కోసి, దానిలోపలికి పంపిస్తాిస్తారననిని ు. ঋক ్తారు. ట్రాన్స్ఫ్యూజজা తాయి.
జబ్బుతో ఎలాగూ ఎక్కువ రోజులు బతకరు. అలాంటప్పుడు బిఎంటి లాంటి ఖరీదైన చిఱదత ుకు అనుకుంటారు. కానీ బ్లడ్క్యాన్సర్లు, ఇతర బ్లడ్వవవర ది మాత్రమే చికిత్స. దీని సక్సెస్ రేటు 90 నుంచి 95 శాతానిపికి.
লেখক সম্পর্কে-
MD, DM (ক্লিনিক্যাল হেমাটোলজি), BMT, TMC, FACP, ফেলো ইন বোন ম্যারো ট্রান্সপ্লান্টেশন (কানাডা)
ডাঃ গণেশ জয়েশ্বর যশোদা হাসপাতালে সফলভাবে ৬০টিরও বেশি রক্ত ও অস্থিমজ্জা প্রতিস্থাপন সম্পন্ন করেছেন। তার দক্ষতা এবং বিশেষ আগ্রহের মধ্যে রয়েছে ব্লাড ক্যান্সারের চিকিৎসা (লিউকেমিয়া, লিম্ফোমা এবং একাধিক মায়লোমা, এমডিএস, মাইলোপ্রোলাইফেরেটিভ ডিসঅর্ডার), রক্তের ব্যাধি (অ্যানিমিয়া, থ্যালাসেমিয়া, অ্যাপ্লাস্টিক অ্যানিমিয়া ইত্যাদি), ইমিউনোডেফিসিয়েন্সি ডিসঅর্ডার।
