స్ట్రోక్: కారణాలు, లక్షణాలు, మరియు వెంటనే తీసుకోవాల్సిన చర్యలు

స్ట్రోక్ అనేది మెదడులోని ఒక భాగానికి రక్త సరఫరా అకస్మాత్తుగా ఆగిపోయినప్పుడు లేదా తీవ్రంగా తగ్గినప్పుడు సంభవించే అత్యవసర వైద్య పరిస్థితి. మెదడు కణాలు ఆక్సిజన్ మరియు పోషకాలు లేకుండా కొన్ని నిమిషాల్లోనే చనిపోవడం మొదలవుతుంది. ఈ నష్టం మెదడు ఏ భాగాన్ని ప్రభావితం చేసిందనే దానిపై ఆధారపడి, శరీరం యొక్క నియంత్రణ కోల్పోవడం జరుగుతుంది. అందుకే స్ట్రోక్‌ను బ్రెయిన్ ఎటాక్ మరియు పక్షవాతం అని కూడా అంటారు. స్ట్రోక్ రావడానికి గల కారణాలను మరింత వివరంగా, వైద్యపరమైన నేపథ్యంతో మరియు నివారించదగిన ప్రమాద కారకాలతో సహా ఇక్కడ తెలుసుకోవచ్చు.

స్ట్రోక్ రకాలు

స్ట్రోక్ (Stroke) అనేది ఒక తీవ్రమైన వైద్య పరిస్థితి, దీనిని సాధారణంగా “బ్రెయిన్ ఎటాక్” అని కూడా అంటారు. మెదడులోని ఒక భాగానికి రక్త ప్రవాహం ఆగిపోయినప్పుడు లేదా రక్తనాళం పగిలిపోయినప్పుడు మెదడు కణాలు చనిపోతాయి.

స్ట్రోక్‌లో ప్రధానంగా రెండు రకాలు ఉన్నాయి మరియు ఒక తాత్కాలిక హెచ్చరిక పరిస్థితి కూడా ఉంటుంది.

1. ఇస్కీమిక్ స్ట్రోక్ (Ischemic Stroke)

ఇస్కీమిక్ స్ట్రోక్ అనేది మెదడుకు వచ్చే స్ట్రోక్‌లలో అత్యంత సాధారణ రకం, ఇది సుమారు 85% కేసులలో కనిపిస్తుంది. ఈ రకమైన స్ట్రోక్‌లో, మెదడులోని ఒక భాగానికి రక్తాన్ని సరఫరా చేసే రక్తనాళం పూర్తిగా మూసుకుపోతుంది. దీని ఫలితంగా ఆ ప్రాంతంలోని మెదడు కణాలకు కీలకమైన ఆక్సిజన్ మరియు పోషకాలు అందక నశించిపోతాయి. ఇస్కీమిక్ స్ట్రోక్‌లో రెండు ప్రధాన ఉప-రకాలు ఉన్నాయి. మొదటిది థ్రాంబోటిక్ స్ట్రోక్, దీనిలో కొవ్వు నిల్వలు (ప్లాక్) కారణంగా గట్టిపడిన రక్తనాళం లోపలే రక్తం గడ్డకట్టి (థ్రాంబస్) రక్త ప్రవాహాన్ని అడ్డుకుంటుంది. రెండవది ఎంబోలిక్ స్ట్రోక్, దీనిలో రక్తం గడ్డ గుండె వంటి శరీరంలోని వేరే ప్రాంతంలో ఏర్పడి, మెదడులోని చిన్న రక్తనాళానికి ప్రయాణించి, అక్కడ అడ్డుకుంటుంది. అదనంగా, లకూనార్ స్ట్రోక్ కూడా ఇస్కీమిక్ స్ట్రోక్‌లో ఒక ప్రత్యేక రకం. ఇది మెదడులోని లోతైన భాగాలకు రక్తాన్ని సరఫరా చేసే అత్యంత చిన్న రక్తనాళాలు మూసుకుపోవడం వల్ల వస్తుంది.

2. హెమరేజిక్ స్ట్రోక్ (Hemorrhagic Stroke)

హెమరేజిక్ స్ట్రోక్ అనేది రక్తనాళం పగిలిపోవడం లేదా చిట్లిపోవడం వల్ల మెదడులో లేదా దాని చుట్టూ రక్తస్రావం జరగడం వలన వస్తుంది. ఈ రక్తం మెదడు కణజాలాలపై ఒత్తిడిని కలిగించి, వాటిని దెబ్బతీస్తుంది. ఈ స్ట్రోక్ ప్రమాదకరమైనది. ఇందులో రెండు ప్రధాన ఉప-రకాలు ఉన్నాయి. మొదటిది ఇంట్రాసెరెబ్రల్ హెమరేజ్, ఇది సాధారణంగా నియంత్రణలో లేని తీవ్రమైన అధిక రక్తపోటు కారణంగా రక్తనాళాలు బలహీనపడి, పగిలిపోవడం వల్ల మెదడు కణజాలం లోపలే రక్తస్రావం జరుగుతుంది. రెండవది సబ్‌అరాక్నోయిడ్ హెమరేజ్, దీనిలో మెదడును కప్పి ఉంచే పొరల మధ్య స్థలంలో రక్తస్రావం అవుతుంది. మెదడులోని రక్తనాళాలలో ఏర్పడిన ఉబ్బులు (అన్యూరిజమ్స్) పగిలిపోవడం దీనికి ప్రధాన కారణం.

3. ట్రాన్సియెంట్ ఇస్కీమిక్ అటాక్ (Transient Ischemic Attack – TIA)

తాత్కాలిక ఇస్కీమిక్ అటాక్ (TIA)ను “మినీ-స్ట్రోక్” అని కూడా పిలుస్తారు. ఈ పరిస్థితిలో, మెదడుకు రక్త సరఫరా తాత్కాలికంగా మాత్రమే నిలిచిపోయి, అది స్వల్ప కాలంలో (సాధారణంగా 5 నిమిషాల లోపు) నయమవుతుంది. TIA వలన శాశ్వత మెదడు నష్టం జరగనప్పటికీ, ఇది భవిష్యత్తులో పూర్తి స్థాయి స్ట్రోక్ వచ్చే అవకాశం ఉందని తెలియజేసే ఒక తీవ్రమైన హెచ్చరిక సంకేతంగా పరిగణించబడుతుంది. TIA లక్షణాలు (ముఖంలో కొంకర్లు పోవడం, చేతిలో బలహీనత, మాట్లాడడంలో ఇబ్బంది) పూర్తి స్ట్రోక్‌లాగే ఉన్నప్పటికీ, అవి త్వరగా మాయమైపోతాయి. TIA లక్షణాలు కనిపించిన వెంటనే, అది చిన్నదే అని నిర్లక్ష్యం చేయకుండా తక్షణమే అత్యవసర వైద్య సహాయం తీసుకోవడం చాలా ముఖ్యం.

స్ట్రోక్ సమస్యకు ప్రధాన కారణాలు

స్ట్రోక్ రావడానికి ప్రధానంగా కారణం మెదడులోని ఒక భాగానికి రక్త సరఫరాలో అంతరాయం కలగడమే. ఈ అంతరాయం రెండు మార్గాల్లో సంభవిస్తుంది: రక్తనాళం మూసుకుపోవడం (ఇస్కీమిక్) లేదా రక్తనాళం పగిలిపోవడం (హెమరేజిక్).

అథెరోస్క్లెరోసిస్: ఇది స్ట్రోక్‌కు అత్యంత సాధారణ కారణం. అధిక కొలెస్ట్రాల్, అధిక రక్తపోటు మరియు ధూమపానం వంటి కారకాల వల్ల మెదడుకు రక్త సరఫరా చేసే రక్తనాళాల గోడలపై కొవ్వు పదార్థాల ఫలకం పేరుకుపోతుంది.ఈ ఫలకం (Plaque) గట్టిపడి రక్తనాళాన్ని ఇరుకుగా మారుస్తుంది. ఇరుకుగా మారిన ప్రాంతంలోనే రక్తం గడ్డకట్టి రక్త ప్రవాహాన్ని పూర్తిగా అడ్డుకుంటుంది, దీనివల్ల థ్రోంబోటిక్ స్ట్రోక్ వస్తుంది.

ఏట్రియల్ ఫిబ్రిలేషన్: ఇది గుండె అసాధారణంగా మరియు వేగంగా కొట్టుకునే పరిస్థితి. దీనివల్ల రక్తం గుండె భాగాల్లో పూర్తిగా పంప్ కాకుండా ఉండి, నిలిచిపోయి, రక్తం గడ్డలు ఏర్పడతాయి. ఈ గడ్డలు మెదడుకు ప్రయాణించి, రక్తనాళాన్ని పూడ్చివేస్తాయి.

గుండెపోటు లేదా గుండె వైఫల్యం: గుండెపోటు తర్వాత లేదా గుండె కండరాలు బలహీనపడినప్పుడు (కార్డియోమయోపతి) కూడా రక్తం గడ్డకట్టి స్ట్రోక్‌కు దారితీయవచ్చు.

నియంత్రించబడని అధిక రక్తపోటు: ఇది హెమరేజిక్ స్ట్రోక్‌కు అతిపెద్ద కారణం. అధిక రక్తపోటు మెదడులోని రక్తనాళాలపై నిరంతరం ఒత్తిడి పెంచుతుంది. ఈ ఒత్తిడితో రక్తనాళాలు బలహీనపడి, చివరికి పగిలిపోతాయి. దీనివల్ల ఇంట్రాసెరెబ్రల్ హెమరేజ్ వస్తుంది.

అన్యూరిజం పగిలిపోవడం: రక్తనాళం గోడలో ఏర్పడిన బలహీనమైన, సన్నని బుడగ వంటి ఉబ్బు భాగం పగిలినప్పుడు, మెదడు చుట్టూ రక్తం చేరుతుంది (సబ్అరక్నోయిడ్ హెమరేజ్).

యాంజియోమాస్: పుట్టుకతో వచ్చే లోపాలు, దీనిలో ధమనులు మరియు సిరలు అసాధారణంగా మరియు బలహీనమైన పద్ధతిలో కలుస్తాయి. ఇవి పగిలితే రక్తస్రావం జరుగుతుంది.

రక్తం పల్చబరిచే మందులు: రక్తం పల్చబరిచే మందులు తీసుకునేవారు గాయం లేదా అధిక రక్తపోటు ఉన్నప్పుడు, రక్తస్రావం ఆపడం కష్టమై, హెమరేజిక్ స్ట్రోక్ వచ్చే ప్రమాదం పెరుగుతుంది.

స్ట్రోక్‌కు ప్రమాద కారకాలు

స్ట్రోక్ ఏ రకమైనదైనా, ఈ కింది కారకాలు దాని ముప్పును గణనీయంగా పెంచుతాయి:

• అధిక రక్తపోటు : స్ట్రోక్‌కు ఇది ప్రధాన కారణం. రక్తనాళాలపై నిరంతరంగా ఉండే అధిక ఒత్తిడి వాటి గోడలను దెబ్బతీస్తుంది. దీనివల్ల రక్తనాళాలు గట్టిపడటం (అథెరోస్క్లెరోసిస్) లేదా పూర్తిగా పగిలిపోవడం (రక్తస్రావం) జరిగి స్ట్రోక్‌కు దారితీస్తుంది.
• మధుమేహం : రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలు దీర్ఘకాలంగా నియంత్రణలో లేకపోతే, అది రక్తనాళాల గోడలను దెబ్బతీస్తుంది, వాటిని గట్టిపరుస్తుంది మరియు రక్తం గడ్డకట్టే ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.
• ధూమపానం మరియు పొగాకు వాడకం: ధూమపానం రక్తనాళాలను గట్టిగా చేసి, రక్తపోటును పెంచుతుంది. ఇది రక్తాన్ని చిక్కగా మార్చి, రక్తం గడ్డకట్టే అవకాశాన్ని రెట్టింపు చేస్తుంది.
• గుండె జబ్బులు : ముఖ్యంగా గుండె లయ తప్పే సమస్య అయిన కర్ణిక దడ, స్ట్రోక్‌ కు ఒక ముఖ్య కారణం. ఈ పరిస్థితిలో, గుండెలో రక్తం గడ్డలు ఏర్పడి, అవి మెదడుకు ప్రయాణించి రక్తనాళాన్ని అడ్డుకుంటాయి.
• అధిక కొలెస్ట్రాల్ : శరీరంలో చెడు కొలెస్ట్రాల్ (LDL) ఎక్కువైనప్పుడు, అది మెదడుకు రక్తాన్ని అందించే ధమనులలో కొవ్వు నిల్వలు (ప్లాక్) పేరుకుపోవడానికి దారితీస్తుంది. ఇది రక్త ప్రవాహాన్ని అడ్డుకుని ఇస్కీమిక్ స్ట్రోక్‌కు కారణమవుతుంది.
• ఊబకాయం మరియు శారీరక శ్రమ లేకపోవడం: నిశ్చల జీవనశైలి మరియు అధిక బరువు వల్ల అధిక రక్తపోటు, మధుమేహం మరియు అధిక కొలెస్ట్రాల్ వంటి ఇతర ప్రమాద కారకాల ముప్పు పెరుగుతుంది.
• అధిక మద్యపానం: దీర్ఘకాలంగా అధిక మొత్తంలో మద్యం సేవించడం, రక్తపోటును పెంచి, హెమరేజిక్ స్ట్రోక్ ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.
• వయస్సు : వయస్సు పెరిగే కొద్దీ స్ట్రోక్ ప్రమాదం పెరుగుతుంది. ముఖ్యంగా 55 సంవత్సరాలు దాటిన తర్వాత ప్రతి దశాబ్దంలోనూ ప్రమాదం రెట్టింపు అవుతుంది.
• వంశానుగత : తల్లిదండ్రులు లేదా తోబుట్టువులకు స్ట్రోక్ చరిత్ర ఉంటే, జన్యుపరమైన కారకాలు లేదా ఒకే విధమైన జీవనశైలి కారణంగా స్ట్రోక్ వచ్చే అవకాశం ఎక్కువగా ఉంటుంది.
• మునుపటి స్ట్రోక్ లేదా TIA: గతంలో ఒకసారి స్ట్రోక్ లేదా TIA వచ్చిన వారికి మరోసారి వచ్చే ప్రమాదం అధికంగా ఉంటుంది.
• కరోటిడ్ ధమని వ్యాధి: మెదడుకు రక్తాన్ని అందించే మెడలోని ప్రధాన ధమనులలో (కరోటిడ్ ధమనులు) అడ్డంకులు ఏర్పడటం వలన స్ట్రోక్ వచ్చే ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉంటుంది.

స్ట్రోక్ లక్షణాలు ఎలా ఉంటాయి?

స్ట్రోక్ లక్షణాలు చాలా వేగంగా మరియు అకస్మాత్తుగా కనిపిస్తాయి. మెదడులోని ఏ భాగంలో రక్త సరఫరా ఆగిపోయిందనే దానిపై ఈ లక్షణాలు ఆధారపడి ఉంటాయి. స్ట్రోక్ లక్షణాలను త్వరగా గుర్తించడానికి అంతర్జాతీయంగా FAST లేదా BE FAST అనే సంక్షిప్త పదాలను ఉపయోగిస్తారు.

ఈ లక్షణాలలో ఏ ఒక్కటి కనిపించినా, అది చిన్నదే అయినా, వెంటనే వైద్య సహాయం తీసుకోవడం అత్యవసరం.

BE FAST (లక్షణాలను త్వరగా గుర్తించే పద్ధతి)

స్ట్రోక్‌ను సూచించే ప్రధాన లక్షణాలు కింద వివరంగా ఇవ్వబడ్డాయి:

స్ట్రోక్ సమస్యకు ఎలాంటి చికిత్స అందిస్తారు?

స్ట్రోక్ అనేది ఒక వైద్య అత్యవసర పరిస్థితి. దీనికి చికిత్స స్ట్రోక్ రకం (ఇస్కీమిక్ లేదా హెమరేజిక్), అది సంభవించిన సమయం మరియు మెదడులో జరిగిన నష్టంపై ఆధారపడి ఉంటుంది. స్ట్రోక్ వచ్చిన వెంటనే అందించే చికిత్స రోగి యొక్క ప్రాణాలను కాపాడటంలో మరియు దీర్ఘకాలిక వైకల్యాన్ని తగ్గించడంలో కీలకంగా మారుతుంది.

స్ట్రోక్ చికిత్సలో మూడు ప్రధాన దశలు ఉంటాయి: అత్యవసర చికిత్స (గోల్డెన్ అవర్), నివారణ చికిత్స మరియు పునరావాసం (రీహాబిలిటేషన్).

అత్యవసర చికిత్స: మెదడుకు రక్త సరఫరా ఆగిన సమయం నుండి 4.5 గంటల వరకు ఉన్న సమయాన్ని సాధారణంగా గోల్డెన్ అవర్ అంటారు. ఈ సమయంలో చికిత్స ప్రారంభిస్తే, అత్యుత్తమ ఫలితాలు ఉంటాయి.

A. ఇస్కీమిక్ స్ట్రోక్ చికిత్స (రక్తం గడ్డకట్టినప్పుడు)

మెదడుకు రక్త ప్రవాహాన్ని గడ్డకట్టడం అడ్డుకోవడం వలన ఈ రకమైన స్ట్రోక్ సంభవిస్తుంది. చికిత్స యొక్క లక్ష్యం గడ్డను కరిగించి, రక్త ప్రవాహాన్ని పునరుద్ధరించడం.

1. టిష్యూ ప్లాస్మినోజెన్ యాక్టివేటర్ (tPA) మందులు: ఇది రక్తం గడ్డలను కరిగించే ఒక శక్తివంతమైన ఇంజెక్షన్.స్ట్రోక్ లక్షణాలు మొదలైన 3 నుండి 4.5 గంటలలోపు tPA ను సిరల ద్వారా ఇస్తారు.సరైన సమయంలో ఇస్తే, ఇది స్ట్రోక్ నుండి పూర్తిగా కోలుకోవడానికి అవకాశాలను గణనీయంగా పెంచుతుంది.
2. మెకానికల్ థ్రోంబెక్టమీ: మెదడులోని పెద్ద ధమనిలో రక్తం గడ్డకట్టినప్పుడు, ఈ ప్రక్రియను చేస్తారు.డాక్టర్ తొడలోని ఒక ధమని ద్వారా ఒక సన్నని గొట్టాన్ని (కేథెటర్) పంపి, మెదడులోని గడ్డ వద్దకు చేరుకుని, దాన్ని ప్రత్యేక పరికరాల సహాయంతో తొలగిస్తారు. కొన్ని ప్రత్యేక పరిస్థితుల్లో దీనిని స్ట్రోక్ వచ్చిన 6 నుండి 24 గంటలలోపు కూడా చేయవచ్చు . ఇది గడ్డను తొలగించడానికి అత్యంత ప్రభావవంతమైన ప్రక్రియ.

B. హెమరేజిక్ స్ట్రోక్ చికిత్స (రక్తస్రావం జరిగినప్పుడు)

మెదడులోని రక్తనాళం పగిలి రక్తస్రావం జరగడం వలన ఈ రకమైన స్ట్రోక్ సంభవిస్తుంది. చికిత్స యొక్క లక్ష్యం రక్తస్రావాన్ని నియంత్రించడం మరియు మెదడుపై ఒత్తిడిని తగ్గించడం.

1. రక్తపోటు నియంత్రణ: రక్తస్రావం మరింత పెరగకుండా ఉండటానికి, రక్తపోటును వెంటనే మరియు జాగ్రత్తగా నియంత్రించడానికి మందులు ఇస్తారు.
2. బ్లడ్ థిన్నర్ మందులకు వ్యతిరేక మందులు: రోగి రక్తం పలచబడే (Blood Thinners) మందులు తీసుకుంటున్నట్లయితే, రక్తస్రావాన్ని ఆపడానికి వాటి ప్రభావానికి విరుద్ధంగా పనిచేసే మందులను ఇస్తారు.
3. సర్జికల్ క్లిప్పింగ్ లేదా కాయిలింగ్: అన్యూరిజమ్స్ (రక్తనాళం ఉబ్బడం) పగిలిపోయినట్లయితే, రక్తస్రావాన్ని ఆపడానికి శస్త్రచికిత్స ద్వారా క్లిప్ అమర్చుతారు లేదా కాయిల్స్ (చిన్న లోహపు తీగలు) నింపుతారు.
4. శస్త్రచికిత్స (Surgery): మెదడులో ఎక్కువ రక్తం గడ్డకట్టి, మెదడుపై తీవ్రమైన ఒత్తిడిని కలిగిస్తే, శస్త్రచికిత్స చేసి ఆ రక్తాన్ని తొలగిస్తారు. దీనికి ఎటువంటి సర్జరీ చేయాలనే విషయాన్ని డాక్టర్ నిర్ధారిస్తారు.

స్ట్రోక్ రాకుండా నివారించే మందులు

స్ట్రోక్ వచ్చిన తర్వాత, భవిష్యత్తులో మరొక స్ట్రోక్ రాకుండా నివారించడానికి దీర్ఘకాలిక చికిత్స చేస్తారు.

• యాంటీ ప్లేట్‌లెట్ మందులు : ఆస్పిరిన్ వంటి మందులు ప్లేట్‌లెట్‌లను ఒకదానికొకటి అతుక్కోకుండా నిరోధించి, రక్తం గడ్డకట్టే ప్రమాదాన్ని తగ్గిస్తాయి. ఇవి ఇస్కీమిక్ స్ట్రోక్ ఉన్నవారికి సాధారణంగా ఇస్తారు.
• యాంటీకోయాగ్యులెంట్స్: వార్ఫరిన్ లేదా కొత్త రకం మందులు (NOACs) గుండె జబ్బులు (కర్ణిక దడ వంటివి) ఉన్నవారిలో రక్తం గడ్డకట్టకుండా నిరోధించడానికి ఇస్తారు.
• ప్రమాద కారకాల నియంత్రణ: రక్తపోటు, కొలెస్ట్రాల్ మరియు రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలను నియంత్రించడానికి జీవితాంతం మందులు వాడాల్సి ఉంటుంది.
• కరోటిడ్ ఎండార్టెరెక్టమీ లేదా స్టెంటింగ్: మెడలోని కరోటిడ్ ధమనులలో కొవ్వు నిల్వల కారణంగా అడ్డంకి తీవ్రంగా ఉంటే, ఆ అడ్డంకిని శస్త్రచికిత్స ద్వారా తొలగిస్తారు (ఎండార్టెరెక్టమీ) లేదా స్టెంట్ (మెష్ ట్యూబ్) వేస్తారు.

రీహాబిలిటేషన్

స్ట్రోక్ వల్ల మెదడుకు జరిగిన నష్టం కారణంగా కోల్పోయిన సామర్థ్యాలను తిరిగి పొందడానికి పునరావాస చికిత్స చాలా అవసరం. ఇది స్ట్రోక్ వచ్చిన కొన్ని రోజుల తర్వాత మొదలవుతుంది మరియు కొన్ని నెలల నుండి సంవత్సరాల వరకు కొనసాగుతుంది.

• ఫిజికల్ థెరపీ: కండరాల బలం, సమన్వయం మరియు నడకను మెరుగుపరచడానికి సహాయపడుతుంది.
• ఆక్యుపేషనల్ థెరపీ: దంతాలు తోముకోవడం, దుస్తులు ధరించడం మరియు తినడం వంటి రోజువారీ పనులను తిరిగి చేయగలిగేలా శిక్షణ ఇస్తుంది.
• స్పీచ్ థెరపీ : మాట్లాడటం, భాష అర్థం చేసుకోవడం మరియు మింగడం వంటి సమస్యలను సరిదిద్దడానికి సహాయపడుతుంది.
• సైకలాజికల్ కౌన్సెలింగ్: స్ట్రోక్ తర్వాత ఏర్పడే డిప్రెషన్, ఆందోళన మరియు మానసిక సమస్యలను ఎదుర్కోవడానికి సహాయపడుతుంది.
• ముఖ్య గమనిక:  స్ట్రోక్ లక్షణాలు (ముఖం వంకరపోవడం, చేయి బలహీనపడటం, మాట తడబడటం) కనిపిస్తే, ఆలస్యం చేయకుండా వెంటనే అత్యవసర వైద్య సహాయం తీసుకోవాలి.

స్ట్రోక్ రాకుండా నివారించడం ఎలా?

స్ట్రోక్ అనేది అత్యంత ప్రమాదకరమైన వైద్య పరిస్థితి అయినప్పటికీ, దాదాపు 80% స్ట్రోక్‌లను సరైన జీవనశైలి మార్పులు మరియు ఆరోగ్య అలవాట్లను అనుసరించడం ద్వారా నివారించవచ్చు. స్ట్రోక్ రాకుండా ఉండటానికి తీసుకోవాల్సిన ప్రధాన జాగ్రత్తలు మరియు నివారణ చర్యలు కింద వివరంగా ఇవ్వబడ్డాయి:

• అధిక రక్తపోటు: స్ట్రోక్‌కు ఇది ప్రధాన ప్రమాద కారకం. మీ రక్తపోటును క్రమం తప్పకుండా పర్యవేక్షించుకోవాలి.డాక్టర్ సూచించిన మందులను సమయానికి తీసుకోవడం, ఉప్పు (సోడియం) తక్కువగా ఉండే ఆహారం తీసుకోవడం ద్వారా రక్తపోటును అదుపులో ఉంచుకోవాలి.
• మధుమేహం: రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలు నియంత్రణలో లేకపోతే, రక్తనాళాలు దెబ్బతింటాయి.మీ గ్లూకోజ్ స్థాయిలను క్రమం తప్పకుండా పరీక్షించుకుని, ఆహారం, వ్యాయామం మరియు మందులతో వాటిని లక్ష్య స్థాయిలో ఉంచుకోవాలి.
• అధిక కొలెస్ట్రాల్: శరీరంలో చెడు కొలెస్ట్రాల్ (LDL) ఎక్కువగా ఉంటే, అది ధమనులలో కొవ్వు నిల్వలు (ప్లాక్) పేరుకుపోవడానికి దారితీస్తుంది.కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిలను తగ్గించడానికి, సంతృప్త మరియు ట్రాన్స్ ఫ్యాట్‌లు తక్కువగా ఉన్న ఆహారం తీసుకోవాలి మరియు డాక్టర్ సూచించిన మందులు వాడాలి.
• గుండె జబ్బులు: ముఖ్యంగా కర్ణిక దడ వంటి గుండె లయ సమస్యలు ఉన్నవారు డాక్టర్ సలహా మేరకు యాంటీకోయాగ్యులెంట్ (రక్తం పలచబడే) మందులు తప్పకుండా తీసుకోవాలి, ఎందుకంటే అవి గుండెలో గడ్డలు ఏర్పడకుండా నిరోధిస్తాయి.
• ధూమపానం మరియు మద్యపానం మానుకోవడం: పొగ తాగడం రక్తనాళాలను గట్టిగా చేసి, రక్తం గడ్డకట్టే ప్రమాదాన్ని రెట్టింపు చేస్తుంది. ధూమపానం పూర్తిగా మానుకోవడం అత్యంత ముఖ్యమైన నివారణ చర్య.అధిక మోతాదులో మద్యం సేవించడం రక్తపోటును పెంచుతుంది. మద్యపానాన్ని పరిమితం చేయాలి.
• క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం: ప్రతిరోజూ కనీసం 30 నిమిషాలు మితమైన వ్యాయామం (వేగవంతమైన నడక, జాగింగ్, ఈత లేదా యోగా) చేయడం వల్ల రక్తపోటు మరియు బరువు అదుపులో ఉంటాయి.
• ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం: రోజువారీ ఆహారంలో ఉప్పు (సోడియం) వినియోగాన్ని తగ్గించాలి. ప్రాసెస్ చేసిన మరియు ప్యాక్ చేసిన ఆహారాలకు దూరంగా ఉండాలి.పండ్లు, ఆకుకూరలు మరియు కూరగాయలు, తృణధాన్యాలు ఎక్కువగా తీసుకోవాలి.అనారోగ్యకరమైన కొవ్వులు (వేయించిన ఆహారాలు) తగ్గించి, ఆలివ్ నూనె, నట్స్, చేపల్లో ఉండే ఆరోగ్యకరమైన కొవ్వులు (ఒమేగా-3 ఫ్యాటీ యాసిడ్స్) తీసుకోవాలి.
• బరువు నియంత్రణ: ఊబకాయం వల్ల అధిక రక్తపోటు, మధుమేహం వచ్చే ప్రమాదం పెరుగుతుంది. ఆరోగ్యకరమైన బరువు (BMI ని సాధారణ స్థాయిలో) ఉండేలా చూసుకోవాలి.
• ఒత్తిడిని తగ్గించడం: దీర్ఘకాలిక ఒత్తిడి రక్తపోటును పెంచుతుంది. ధ్యానం (మెడిటేషన్), యోగా, లోతైన శ్వాస వ్యాయామాలు లేదా ఇష్టమైన హాబీలను అనుసరించడం ద్వారా ఒత్తిడిని నియంత్రించాలి.
• తగినంత నిద్ర: ప్రతి రాత్రి 7 నుండి 8 గంటలు నిద్రపోవడం మెదడు మరియు గుండె ఆరోగ్యానికి చాలా ముఖ్యం. నిద్రలేమి స్ట్రోక్ ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.
• రెగ్యులర్ హెల్త్ చెకప్స్: వయస్సు పెరిగే కొద్దీ, రక్తపోటు, రక్తంలో చక్కెర, కొలెస్ట్రాల్ మరియు గుండె ఆరోగ్యాన్ని క్రమం తప్పకుండా డాక్టర్‌తో తనిఖీ చేయించుకోవాలి.
• TIA (మినీ-స్ట్రోక్) లక్షణాలను నిర్లక్ష్యం చేయవద్దు: తాత్కాలికంగా స్ట్రోక్ లక్షణాలు కనిపించి, కొద్దిసేపటి తర్వాత మాయమైతే (TIA), దాన్ని వెంటనే వైద్య అత్యవసర పరిస్థితిగా భావించి చికిత్స తీసుకోవాలి. ఇది రాబోయే స్ట్రోక్‌కు హెచ్చరిక.

“టైమ్ ఈజ్ బ్రెయిన్”

స్ట్రోక్ లక్షణాలు కనిపించినప్పుడు అత్యంత వేగంగా హాస్పిటల్ కు లేదా దగ్గర్లో ఉన్న స్ట్రోక్ సెంటర్ కు తీసుకుని వెళ్లడం చాలా అవసరం. ఆలస్యం చేసే ఒకొక్క క్షణం కూడా పేషేంట్ ను మరింత ప్రాణాపాయానికి దగ్గర చేస్తాయి, అందుకే టైమ్ ఈజ్ బ్రెయిన్ అని అంటారు. బ్రెయిన్ లో రక్తం గడ్డలాగా ఏర్పడినప్పుడు వేగంగా చికిత్స అందించడం ద్వారా ఈ గడ్డకట్టిన రక్తాన్ని కరిగించవచ్చు. ఆలస్యమైతే ఈ ప్రక్రియ కష్టంగా మారుతుంది.

మీ ఆరోగ్య సంరక్షణ గురించి ఏవైనా సందేహాలు ఉన్నాయా? సహాయం చేయడానికి మేము సిద్దంగా ఉన్నాము! మా అనుభవంతులైన నిపుణుల సలహా కొరకు +918065906165 కి కాల్ చేయగలరు.